Dưới đây là bài viết hướng dẫn thủ tục ly hôn đơn phương (và một số điểm liên quan) mới nhất năm 2025 tại Việt Nam, bao gồm điều kiện, hồ sơ, nơi nộp, trình tự, thời gian, quyền nuôi con…
Cơ sở pháp luật
-
Luật Hôn nhân và Gia đình 2014
-
Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015
-
Nghị quyết/Hướng dẫn của Tòa án nhân dân Tối cao (ví dụ Nghị quyết 01/2024/HĐTP) về các trường hợp không được yêu cầu ly hôn…
Ai có quyền yêu cầu ly hôn đơn phương?
Theo quy định tại Điều 51 Luật Hôn nhân và gia đình:
-
Vợ hoặc chồng có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn.
-
Cha, mẹ hoặc người thân thích có quyền yêu cầu khi một bên bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác, mất khả năng nhận thức, làm chủ hành vi, và đồng thời là nạn nhân của bạo lực gia đình ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tinh thần.
-
Có lưu ý: chồng không có quyền yêu cầu ly hôn trong các trường hợp: vợ đang mang thai; vợ đang sinh con; hoặc vợ đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi.
Điều kiện ly hôn đơn phương
Ly hôn đơn phương được chấp nhận khi:
-
Hòa giải tại Tòa án không thành. =
-
Có căn cứ rõ ràng về việc vợ hoặc chồng vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ vợ chồng, đời sống chung lâm vào tình trạng trầm trọng, không thể tiếp tục, mục đích hôn nhân không đạt được.
-
Hoặc có bạo lực gia đình gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe, tính mạng, tinh thần.
-
Trong trường hợp một bên bị tuyên bố mất tích và bên kia có yêu cầu.
-
Nếu ly hôn có yếu tố nước ngoài thì vẫn áp dụng các thủ tục, thẩm quyền theo luật hiện hành.
Hồ sơ cần chuẩn bị
Một số giấy tờ tiêu biểu như sau:
| Tài liệu | Nội dung |
|---|---|
| Đơn khởi kiện ly hôn đơn phương | Theo mẫu (ví dụ mẫu số 23‑DS) |
| Giấy chứng nhận đăng ký kết hôn | Bản gốc hoặc công chứng sao có chứng thực |
| Giấy tờ tùy thân của nguyên đơn (vợ/vợ) | Căn cước công dân hoặc chứng minh nhân dân còn hiệu lực |
| Giấy khai sinh của con (nếu có con chung) | Bản sao có chứng thực |
| Giấy xác nhận nơi cư trú của bị đơn (Nếu có)/Hoặc đôn đề nghị Tòa án thu thập thông tin cư trú bị đơn | Để xác minh thẩm quyền Tòa án theo nơi cư trú của bị đơn |
| Tài sản chung, nợ chung (nếu có tranh chấp) | Chứng cứ, giấy tờ liên quan để phân chia tài sản hoặc giải quyết nợ chung |
| Các giấy tờ, chứng cứ khác liên quan | Ví dụ bằng chứng bạo lực, vi phạm quyền nghĩa vụ vợ chồng, chứng cứ chứng minh đời sống chung không thể kéo dài… |
Nộp hồ sơ, nơi nộp
-
Nộp hồ sơ tại Tòa án nhân dân cấp huyện nơi người bị đơn cư trú hoặc làm việc.
-
Nếu có yếu tố nước ngoài (ví dụ người nước ngoài, người Việt ở nước ngoài, tài sản nước ngoài…) thì có thể phải nộp tại Tòa án nhân dân cấp tỉnh theo quy định thẩm quyền.
Trình tự, thủ tục xét xử
Quy trình chung sẽ như sau:
-
Nộp đơn khởi kiện — trực tiếp hoặc gửi qua dịch vụ bưu chính.
-
Thông báo nộp tạm ứng án phí — Tòa án sẽ yêu cầu bên khởi kiện nộp tiền tạm ứng án phí trong thời hạn nhất định (thường là 07 ngày kể từ ngày nhận thông báo).
-
Thụ lý vụ án — sau khi hồ sơ hợp lệ, Tòa án có văn bản thụ lý, phân công thẩm phán. Thông thường việc thụ lý không chậm quá 3 ngày làm việc kể từ ngày đủ điều kiện.
-
Hòa giải tại Tòa án — bắt buộc theo quy định; nếu hòa giải thành thì hôn nhân chấm dứt theo thỏa thuận; nếu không thành thì tiếp tục thủ tục.
-
Xét xử tại phiên tòa sơ thẩm — nếu hòa giải không thành. Tòa án sẽ mở phiên tòa để xem xét các chứng cứ, lời khai, phân chia tài sản, quyền nuôi con…
-
Ra bản án ly hôn — bản án sơ thẩm, có hiệu lực thi hành nếu không có kháng cáo.
Thời gian giải quyết thủ tục ly hôn đơn phương
-
Theo các báo, đối với ly hôn đơn phương, nếu không có tranh chấp phức tạp về tài sản, con cái, người nước ngoài vắng mặt…, thời gian thường mất khoảng từ 4‑6 tháng.
-
Nếu có yếu tố khó khăn (người bị đơn ở nước ngoài, tài sản khó xác minh, chứng cứ cần xác minh dài, thụ lý ủy thác tư pháp…), có thể lâu hơn, đôi khi lên đến 1‑1,5 năm.
Quyền nuôi con sau khi ly hôn
Một số điểm quan trọng:
-
Theo Điều 81 Luật Hôn nhân & Gia đình 2014: cha mẹ vẫn có quyền, nghĩa vụ nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục con chưa thành niên.
-
Trong việc xét quyền nuôi con, Tòa án sẽ căn cứ vào lợi ích tốt nhất của đứa trẻ, điều kiện của cha mẹ, khả năng nuôi dưỡng, chăm sóc, hoàn cảnh kinh tế, tình trạng con cái…
Những điểm mới / lưu ý năm 2025
-
Nghị quyết 01/2024/HĐTP có hướng dẫn cụ thể về trường hợp chồng không được yêu cầu ly hôn nếu:
-
Vợ đang mang thai; hoặc đang sinh con; hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi.
-
-
Thủ tục với yếu tố nước ngoài được áp dụng rõ ràng hơn, đặc biệt việc hợp thức hóa, tống đạt, và xác minh giấy tờ từ nước ngoài có thể kéo dài thời gian.
Các bước thực tế bạn nên làm khi ly hôn đơn phương năm 2025
-
Xác định xem mình có đủ điều kiện yêu cầu ly hôn đơn phương không (kiểm tra các trường hợp chồng/vợ có đang mang thai, nuôi con nhỏ <12 tháng, có hành vi vi phạm nghiêm trọng, bạo lực…).
-
Chuẩn bị hồ sơ đầy đủ, chứng cứ rõ ràng (giấy tờ, hình ảnh, biên bản nếu có…).
-
Tìm Tòa án có thẩm quyền — thường là TAND cấp huyện nơi bị đơn cư trú hoặc làm việc; nếu có yếu tố quốc tế, TAND cấp tỉnh.
-
Nộp hồ sơ, làm theo thông báo của Tòa án về đóng phí, tạm ứng án phí.
-
Tham gia hòa giải; nếu hòa giải không thành, chuẩn bị cho phiên tòa xét xử.
-
Theo dõi tiến trình — có thể cần thời gian chờ, xác minh nếu có yếu tố nước ngoài hoặc tài sản phức tạp.
——————————————–
THÔNG TIN LIÊN HỆ TƯ VẤN THỦ TỤC LY HÔN ĐƠN PHƯƠNG MIỄN PHÍ HOTLINE: 0359 105 102 (ZALO)
Top 3 Luật Sư Giỏi tỉnh Vĩnh Long
